Liste lateinischer Berufs- und Funktionsbezeichnungen
Die Liste lateinischer Berufsbezeichnungen beinhaltet alte Berufs- und Funktionsbezeichnungen in Latein und dessen Formen wie Mittellatein. Aufgenommen sind auch lateinische/latinisierte Wörter aus Kirchenbüchern. Die Liste erhebt nicht den Anspruch auf Vollständigkeit und Fehlerfreiheit. Verschiedene Bedeutungen sind durch // getrennt. Einige Begriffe haben sich im Laufe der Zeit gewandelt und können auch Unterschiedliches bedeuten.
A
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| abacista | Rechenmeister | |
| abba, abbas | Abt | |
| abbatissa | Äbtissin | |
| abietarius | Tischler, Schreiner | |
| abra | Magd | |
| accensus | Stadtknecht | |
| accola | Inwohner, Inmann, Mieter | |
| aceti coctor | Essigsieder | |
| acicularius | Nadler (Drahtzieher), Haftelmacher | klassisch und mittelalterlich nicht belegt |
| aciscularius | Steinmetz | |
| actionarius | Krämer (Händler) | |
| actor | Unterhändler, Makler | |
| actuarius | Schreiber, Nebenbeamter, Aktuar | siehe Actuarius (Römisches Reich) |
| acuarius | Nadler | |
| acuciator | Schleifer | klassisch und mittelalterlich nicht belegt |
| acufex | Nadler | klassisch und mittelalterlich nicht belegt |
| acuminator | Schleifer | |
| acupictor | Seidensticker, Perlensticker, Nadelmaler | |
| acutiator | Scherenschleifer | |
| adiunctus | Beisitzer, Gehilfe, Adjunkt | |
| adjutrix | Hebamme | |
| administrator | Verwalter, Verwaltungsbeamter | |
| adumbrator | Zeichner | |
| advocatus | Vogt, Fürsprech, Sachwalter | |
| advovatus | Rechtsgelehrter | |
| aedicularius | Kleinbauer, Häusler | |
| aedificiorum director | Baumeister | |
| aedilis | Hauptmann; Baumeister, Aufseher | |
| aedilis cerealis | Brotbeschauer (Schätzer) | |
| aedituus | Küster, Mesner, Kirchendiener | |
| aegrotarius | Siechenmeister, Krankenwärter | |
| aegyptius, aegyptiaci | „Zigeuner“ | spätmittelalterlich belegt[1] |
| aeneator | Militärmusiker | |
| aerarius | Kupferschmied | |
| aerarius praefectus | Einnehmer, Rentmeister | |
| aerarius quaestor | Einnehmer, Rentmeister | klassisch und mittelalterlich nicht belegt |
| aerarius veteramentarius | Kesselflicker | klassisch und mittelalterlich nicht belegt |
| aerementarius | Rotschmied | klassisch und mittelalterlich nicht belegt |
| aeris flator | Kupferschmied | |
| aestimator panis | Brotbeschauer | |
| aestimator rerum | Aufschlageinnehmer | |
| affidatus | Lehensmann | |
| affirmator | Bürge | |
| agaso | Eseltreiber, Stallknecht | |
| agellarius | Kleinhäusler, Kleingütler | |
| agens | Bevollmächtigter, Vertreter | |
| agittarius | Bogen- oder Armbrustmacher | klassisch und mittelalterlich nicht belegt |
| agrestis | Bauer, Landmann | |
| agricola | Bauer | |
| agrorum custos | Feldhüter, Feldschütze | |
| ahenarius | Kupferschmied | |
| ahenarius (faber) | Kessler, Kesselschmied | |
| albator | Bleicher | |
| albicerdo | Weißgerber | |
| alchimista | Alchimist, Schwarzkünstler | |
| aleator | Spieler, Spitzbube | |
| alendus | Austrägler | |
| alimentarius | Austrägler | |
| aliptes | Arzt | |
| altarista | Altarist | |
| alumnus | Zögling, Student, Schüler | |
| alutarius | Weißgerber | |
| amanuensis | Amtsgehilfe | |
| ambasciator | Botschafter, Gesandter | |
| amentarius | Sattler | |
| ampularius | Flaschenmacher | |
| amylarius | Stärkemacher | |
| ancilla | Dienstmagd, Dienerin | |
| annonae militaris praefectus | Kriegsproviantmeister | |
| annonarius | Kornhändler | |
| annonarius | Proviantmeister | |
| annularius | Ringler, Ringmacher | |
| annularius faber | Kettenschmied, Panzermacher | |
| antigrapheus | Gegenschreiber | |
| antistes | Vorsteher, Oberpriester | |
| apiarius | Bienenzüchter, Imker, Zeidler | |
| apologista | Buchhalter, Fürsprech | |
| apothecarius | Lagerdiener;[2] später: Apotheker | |
| apparitor | Büttel, Türhüter | |
| aquilex | Brunn(en)meister, Brunnenaufseher | |
| arator | Ackermann, Pflüger | |
| aratrorum faber | Pflugschmied | |
| arcellarius | Kistler, Kistenmacher | |
| archi- | Ober-, Erz- | |
| archiater, archiatra | Arzt | |
| archidux | Erzherzog | |
| archigenes | Arzt, Leibarzt | |
| archigrammaticus | Stadtschreiber; auch Lehrer (der Lateinschule) | |
| archimagirus | Oberkoch | |
| architectus | Baumeister, Architekt | |
| architriclinus | Schaffner, Hofmarschall | |
| arcibusarius | Arkebusier, Scharfschütze | |
| arcuarius | Bogen- oder Armbrustmacher | |
| arcularius | Schreiner, Tischler | |
| arendator | Gutspächter, Verwalter | |
| argentarius | Bankier, Wechsler | |
| argentifaber | Silberschmied | |
| armamentarius | Zeughausverwalter | |
| armarius | Archivar | |
| armentarius | Hirt | |
| armiductor | Fechtmeister; auch Feldwebel | |
| aromatarius | Spezereihändler, Drogist; auch Apotheker | |
| aromatopola | Spezereihändler, Drogist; auch Apotheker | |
| arrendator | Pächter | |
| artifex calcarium | Sporenmacher | |
| artifex claviorum | Kunstschlosser | |
| artifex loricarius | Riemenmacher | |
| artista | Handwerker | klassisch und mittelalterlich in dieser Bedeutung nicht belegt |
| assator | Koch | |
| asserarius | Bodenleger, Fliesenleger | |
| assessor | Gehilfe, Beisitzer, Adjunkt | |
| aucellator | Falkner | |
| auceps | Finkler, Vogelfänger | |
| auctionarius | Händler, Versteigerer | |
| augur | Wahrsager, Vogelschauer | |
| aulicus | zum Hof gehörig, Hof- | |
| aurifaber | Gold- und Silberschmied | |
| aurifex | Goldschmied | |
| auriga | Fuhrmann, Kutscher | |
| aurigifex | Wagner | |
| automatarius | Uhrmacher | |
B
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| baccalaureus | Bakkalaureus (akademischer Grad) | |
| baiulator | Lastträger, Briefträger | |
| baiulus | Lastträger, Briefträger | |
| balistarius | Bogenmacher, -schütze | |
| ballivus | Verwalter, Vogt, Beamter | |
| balneator | Badstubenbesitzer | |
| bannarius | Feldhüter | |
| bapirifex | Papiermacher | |
| barbaricus | Seidensticker, -wirker | |
| barbarius | Bader | |
| barbitonsor | Bartscherer, Friseur | |
| becharius | Holzbitschenmacher, Kleinböttcher | |
| bedellus | Büttel, Ordnungshüter, Polizist | |
| beneficiatus | Benefiziat, Verwalter eines Benefiziums, Pfründeverweser | |
| bergarius | Schäfer | |
| bibliopegus | Buchbinder | |
| bibliopola | Buchhändler | |
| bidellus | Büttel | |
| bladarius | Getreidehändler | |
| bombardarius | Stückknecht, Artillerist, Kanonier | |
| bombicinator | Seidenmacher | |
| bonitor | Gütler, Kleinbauer, Kötter | |
| bractearius | Gold- und Silberschmied, Goldschläger | siehe Brattiarius |
| bracteator | Blechmacher, Plattenmacher, Goldschläger | siehe Brattiarius |
| brasiator | Mälzer | |
| brasiator | Bierbräuer, Mälzer | |
| braxator | Bierbräuer, Mälzer | |
| breviarius | Briefmaler, Bilderhändler | |
| bubulcus | Rinderhirt, Ochsenknecht | |
| buccinator | Trompeter | |
| buleuta | Ratsherr | |
| burgensis | Bürger | |
| burggravius | Burggraf | |
| burgimagister | Bürgermeister, Dorfmeister | |
| bursarius | Schatzmeister, Geldverwalter; auch Beutler, Beutelmacher | |
| buticularius | Oberschenk, Kellereiverwalter | |
C
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| caballarius | Pferdeknecht | |
| cacubarius | Kachelmacher | |
| caduceator | Brücken- und Wegemacher | |
| caelator | Graveur, Hornschneider, Petschiermacher | |
| caementarius | Maurer, Steinmetz, Stukkator | |
| caemantarius primarius | Maurerpolier | |
| caesareus | kaiserlich | |
| caesor | Hauer, Bergmann | |
| calcariator | Sporenmacher | |
| calcarifex | Sporer | |
| calcarius | Kalkbrenner; Sporer | |
| calcarius faber | Sporer | |
| calcator | Orgeltreter, Blasbalgtreter, Kalkant, Kelterer | |
| calcearius | Schuhmacher | |
| calciator | Schuhmacher | |
| calefactor | Heizer | |
| calendarius | Buchhalter | |
| califex | Kelchmacher, Kannengießer | |
| calo | Trossknecht, Trainsoldat | |
| calopedarius | Holzschuhmacher | |
| calvarius | Nagelschmied | |
| cambiator | Wechsler | |
| cameralis | Kammer-… | |
| camerarius | Kämmerer, Kammerherr, Kammerdiener | |
| caminarius | Kaminkehrer | |
| caminephta | Kaminkehrer | |
| caminorum purgator | Kaminkehrer | |
| campanarius | Glöckner, Küster | |
| campanator | Glöckner | |
| campanifusor | Glockengießer | |
| campsor | Wechsler, Bankier | |
| cancellarius | Kanzler; später Gerichtsschreiber | |
| cancellista | Kanzleibeamter, Hilfsschreiber | |
| candidarius | Bleicher | |
| canicida | Hundefänger | |
| caniparius | Kellner | |
| canonicus | Kanoniker, Domherr, Stiftsherr | |
| cantafusor | Kannengießer | |
| cantor | Sänger, Singmeister, Kantor, Lehrer | |
| capellanus | Hilfsgeistlicher | |
| capillamentarius | Perückenmacher | |
| capillaturae structor | Perückenmacher | |
| capitaneus | Hauptmann | |
| capsarius | Schachtelmacher, Schreiner | |
| carbonarius | Köhler, Holzkohlenbrenner | |
| cardinalis | Kardinal | |
| carminarius | Kämmerer, Wollschläger | |
| carnarius | Fleischer | |
| carnifex | Henker, Scharfrichter, Schinder, Metzger | |
| carpentarius | Zimmermann, Wagner | |
| carrucarius | Kutscher, Fuhrmann, Kärrner | |
| cartarum lusoriarum opifex | Spielkartenmacher | |
| casarius | Häusler, Kleinbauer, Kötter | |
| casearius | Käsemacher | |
| casellarius | Häusler, Kleinbauer | |
| castellanus | Schloßvogt | |
| castrator | Verschneider, Kastrierer | |
| castrensis | Burgmann// Feld- ... | |
| cataphractarius | Harnischmacher, Kürassier | |
| catenifaber | Kettenschmied | |
| catopticus | Spiegelmacher | |
| caupo | Wirt | |
| cavarius | Kellermeister | |
| celista | Geiger, Spielmann; auch Geigenbauer | |
| cellarius | Kellermeister | |
| cellerarius | Kellerer, Kellermeister, Kellereiamtmann, Zellerar (Verwalter eines Klosters) | |
| cementarius | Maurer | |
| censuarius | Zinsmeister | |
| censur | Zensor | |
| centenarius | Zentgraf, Obmann, Hauptmann | |
| centuriae instructor | Sergeant | |
| centurio | Hauptmann | |
| cerarius | Wachszieher | |
| cerdo | Gerber, Schuhmacher | |
| cereficiarius | Wachszieher | |
| cerevisiarius | Bierbrauer, -schenk | |
| ceroplastes | Wachsbossierer, Haarkünstler | |
| cervillarius | Helmschmied | |
| chalcographus | Kupferstecher | |
| chartarius | Papiermacher | |
| chartarum lusoriarum opifex | Spielkartenmacher | |
| chartularius | Buchhalter, Registrator; auch Archivar | |
| chelista | Fiedler, Geiger, Spielmann | |
| chelysta | Geiger, Spielmann; auch Geigenbauer | |
| chiroga | Arzt | |
| chirographus | Schreiber | |
| chirothecarius | Handschuhmacher, Säckler | |
| chirurgus | Arzt | |
| chirurgus castrensis | Feldscher | |
| choriregens | Chorregent, Kapellmeister | |
| chymiater | Alchimist | |
| chymicus | Chemiker, Scheidekünstler | |
| cingularius | Gürtelmacher | |
| cingulator | Gürtler | |
| circinarius | Zirkelschmied | |
| circulator | Landstreicher, Marktschreier, Quacksalber | |
| cistarius | Kistenmacher | |
| civilis, civicus | bürgerlich | |
| civis | Bürger | |
| claustrarius | Pförtner | |
| claustrarius | Schlosser | |
| clavarius | Nagelschmied | |
| clavicarius, clavicularius | Schlosser | |
| claviger | Schlüsselträger, Schaffner | |
| clericus | Geistlicher | |
| clibanarius | Ofengießer | |
| clipeator | Schildmaler | |
| clitellarius | Kraxentrager, Säumer | |
| cloacarius | Abtrittfeger | |
| clusor | Schmied// Jagdgehilfe | |
| cochlearius | Löffelmacher, Löffler | |
| coctor | Bierbrauer// Koch | |
| coctor laterum | Ziegelbrenner | |
| coctor vini adusti | Branntweinbrenner, Branntweiner | |
| cocus | Koch | |
| collector | Steuereinnehmer, Sammler | |
| collega | Lehrer an einer Lateinschule | |
| colona, colonissa | Bäuerin | |
| colonellus | Oberstleutnant | |
| colonus | Kleinbauer, Bauer | |
| colorator | Färber | |
| comes | Graf | |
| comes palatinus | Pfalzgraf, Hofpfalzgraf | |
| commissarius | Kommissar, Pflegskommissar | |
| commutator | Wechsler | |
| compactor | Buchbinder | |
| compositor navium | Schiffsbauer | |
| concinnator capillorum | Perückenmacher | |
| concinnator librorum | Buchbinder | |
| concionator | Prediger, Geistlicher | |
| condimentarius | Gewürz- oder Spezereihändler | |
| conditor | Gewürzbäcker, Zuckerbäcker | |
| conducticius | Tagelöhner | |
| conductor | Pächter | |
| confectionarius | Apotheker | |
| confector | Hersteller | |
| confessionarius | Beichtvater | |
| conflator | Hüttenarbeiter, Erzgießer | |
| conflator ferri | Eisenschmelzer, Schmied | |
| consiliarius | Rat, Ratsherr | |
| consiliarius intimus | Geheimer Rat | |
| consul | Bürgermeister, Ratsherr | |
| consul dirigens | Oberbürgermeister | |
| consultor | Rat, Berater | |
| conterfetter | Porträtmaler | |
| contrarotularius | Gegenschreiber | |
| conventualis | Konventuale, Konventsmitglied, Klosterangehöriger | |
| conversus | Konverse, Laienbruder | |
| copa | Wirtin, Marketenderin | |
| cophinopoeus | Korbmacher | |
| coqua, coquus | Köchin, Koch | |
| corbarius | Korbflechter | |
| corbo | Korbflechter | |
| cordarius | Seilmacher, Kordelmacher | |
| cordularius | Seiler | |
| coreator | Gerber, Schuhmacher | |
| coriarius | Gerber | |
| coriarius in albis | Weißgerber | |
| coriarius ruber | Rotgerber | |
| corisator | Läufer, Bote | |
| cornicen | Hornbläser, Hornist | |
| coroplathus | Puppenmacher | |
| corporicida | Metzger | |
| corrigiarius | Riemenschneider | |
| cotiarius | Schleifer | |
| cribrarius | Siebmacher | |
| crucifer | Kreuzträger, Ordensritter | |
| crumenarius | Säckler, Taschner, Beutler | |
| crustarius | Gipser, Stukkator; auch Pastetenbäcker | |
| crustularius | Küchler, Pfefferkuchenbäcker | |
| cubicularia | Kammerfrau, Kammerzofe | |
| cubicularius | Kämmerer, Kammerdiener | |
| culcitarius | Lodenmacher, Mäntler | |
| cultrarius | Messerschmied | |
| cuparius | Küfer, Schäffler | |
| cupendinarius | Kuchenbäcker | |
| cuprarius | Kupferschmied | |
| cuprifaber | Kupferschmied | |
| curator | Pfleger, Verwalter; Vormund | |
| curator fontium | Brunnenwart | |
| curator salinarius | Salzwart | |
| curialis | Hof- ... | |
| currifex | Wagner | |
| cursor | Läufer, Bote | |
| cursor publicus | Postreiter | |
| cusor | Münzer, jemand der das Recht, Patent hatte Münzen zu schneiden | oft als Beinamen verwendet |
| custos | Wächter, Küster | |
| custos agrorum | Feldhüter | |
| custos animalium | Viehhirt | |
| custos carceris | Kerkermeister | |
| custos pecorum | Viehhirte | |
| custos silvarum | Waldhüter, Heger | |
| cytharoedus | Zitherspieler |
D
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| dapifer | Truchseß | |
| deaurator | Vergolder, Faßmaler | |
| debitor | Gläubiger | |
| decanus | Dekan | |
| decarchus | Korporal | |
| decurio | Rottmeister, Unteroffizier, Korporal | |
| defensor | Verteidiger, Anwalt, Vormund | |
| deglubitor | Abdecker | |
| designator hospitiorum | Quartiermeister | |
| destillator | Destillierer, Chemiker | |
| detractor pellium pecoris morticini | Abdecker (Kadaverwerter, Schinder, Hundshäuter, Kafiller, Kaviller) | |
| dicographus | Gerichtsschreiber | |
| dieatarius | Tagelöhner | |
| digitalarius | Handschuhmacher | |
| digitalium opifex | Handschuhmacher | |
| dignitarius | Würdenträger | |
| dimacha | Dragoner | |
| disceptator | Schiedsrichter | |
| discipulus | Schüler, Lehrling | |
| dispensator | Verwalter, Schaffer, Hausvogt; Schaffner | |
| divenditor opsomiorum | Gemüsehändler | |
| dolearius | Böttcher, Büttner, Fassmacher | |
| doleator | Böttcher, Büttner, Fassmacher | |
| doliarius | Böttcher, Küfner | |
| domesticus | Hausbediensteter | |
| domicella honoraria | Ehrenkammerfrau | |
| domicellus | adeliger Jüngling, Junker | |
| domuncularius | Häusler | |
| doryphorus | Hartschier | |
| ducissa | Herzogin | |
| dulciarius | Lebzelter, Lebküchler | |
| dulcinarius | Zuckerbäcker | |
| dux | Herzog | |
| dux belli | Oberst | |
E
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| ebursator | Zahlmeister | |
| edentarius | Dentist, Zahnbrecher | |
| effector | Meister | |
| elector | Kurfürst | |
| electoralis | kurfürstlich | |
| eleemosynarius | Almosenpfleger | |
| emptor | Kaufmann | |
| emundator | Schwertschleifer | |
| ensifex | Waffenschmied, Schwertfeger | |
| ephebus | Edelknabe, Kadett | |
| ephipparius | Sattelmacher | |
| ephorus | Aufseher, Hofmeister | |
| episcopus | Bischof | |
| equariarius | Stallmeister, Marstaller | |
| eques | Ritter, Reiter, Berittener | |
| eques (h)ungaricus | ungarischer Reiter, Husar | |
| equester | Ritter, Reiter, Berittener | |
| equicida | Pferdeschlächter | |
| equicius | Pferdehändler | |
| equiso | Bereiter, Zureiter | |
| equorum domitor | Pferdetrainer, -ausbilder | |
| equorum magister | Stallmeister, Hofbereiter | |
| eremita | Einsiedler | |
| ergastularius | Kerkermeister, Stockmeister, Schließer | |
| erro | Landstreicher | |
| eruditor | Lehrer, Erzieher | |
| eruginator | Schwertschleifer | |
| exactor | Steuereinnehmer | |
| exactor vectigalium | Zolleinnehmer | |
| examinator auri | Goldprüfer | |
| exclamator | Ausrufer | |
| excoriator | Wasenmeister, Schinder, Abdecker | |
| exornator pileorum | Hutschmücker, Putzmacher | |
F
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| faber | Schmied; auch allgemein Handwerker | |
| faber abenarius | Kesselschmied | |
| faber aerarius | Kupferschmied | |
| faber ahenarius, -ahenorum | Kessler, Kesselschmied | |
| faber aratrorum | Pflugschmied | |
| faber arcarius | Kastenmacher, Schreiner | |
| faber bombardarum | Büchsenschmied, Büchsenmacher | |
| faber caementarius | Maurer | |
| faber calcarius | Sporenschmied | Sporer |
| faber clavarius | Nagelschmied | |
| faber cultrarius | Messerschmied | |
| faber cuprarius, -cupri | Kupferschmied | |
| faber ferrarius | Eisenschmied, Schmied | |
| faber grossarius | Grobschmied | |
| faber lignarius | Zimmermann, Zimmerer | |
| faber mallearius | Hammerschmied | |
| faber murarius | Maurer | |
| faber ocularius | Brillenmacher | |
| faber sclopetarius | Büchsenmacher, Büchsenschmied | |
| faber serrarius | Schlosser | |
| faber stannarius | Zinngießer | |
| fabricator trochlearum | Windenmacher | |
| facifer | Fackelträger | |
| factor | ... -macher | |
| falcarius | Sensenschmied, Dengler; Sichelschmied | |
| falconarius | Falkner | |
| famula | Dienerin, Magd | |
| famulus | Diener, Knecht, Zögling, Schüler, Läufer | |
| farinarius | Mehlhändler, Melber | |
| farinator | Mehlhändler, Melber | |
| fartor | Wurstmacher | |
| fenestrarius | Glaser | |
| feniseca | Mäher, Schnitter | |
| ferramentarius | Eisenhändler | |
| ferrarius | Eisenschmied | |
| ferri fusor | Eisengießer | |
| ferri propola | Eisenhändler | |
| fibularius | Gürtler, Heftler, Spangenmacher | |
| fibulator | Beschlägemacher, Spengler, Klempner | |
| fideiiussor | Bürge; auch Pate | |
| fidicen | Fiedler, Spielmann, Lautenschläger | |
| figulus | Töpfer, Hafner | |
| filicarius | Pflasterer, Steinsetzer | |
| filorum ferreorum ductor | Drahtzieher | |
| fiscalis | Fiskal, Vertreter des Fiskus (Steuerbehörde); auch fiskalischer Untertan | |
| fistulator | Pfeifer, Flötenbläser | |
| flator | Schmelzer, Hüttenarbeiter; Trompeter, Schalmeienbläser | |
| flebotomarius | Aderlasser | |
| foeniseca | Mäher, Schnitter | |
| fontanarius | Brunnenmeister, Brunnenbauer | |
| fontanus | Brunnenmeister, Brunnenbauer | |
| forestarius | Förster | |
| fornacarius | Ofensetzer | |
| fossarius | Totengräber, aber auch Bergmann, Gräber | |
| fossor | Totengräber, aber auch Bergmann, Gräber | |
| frenarius | Riemer, Riemenschneider | |
| frugimensor | Kornmesser | |
| frumentarius | Kornhändler | |
| frumentator | Kastenmeister, Kornkäufl | |
| fullo | Tuchwalker | |
| fullocinius | Tuchwalker | |
| fumarius | Kaminkehrer | |
| funambulus | Seiltänzer | |
| funarius | Seilmacher | |
| funicularius | Hersteller von Buchschließen, Gürteln | |
| funicularius | Seiler | |
| funifex | Seilmacher | |
| furnarius | Ofensetzer; Bäcker | |
| fusor | Gießer | |
| fusor aerarius | Rotgießer | |
| fusor campanarum | Glockengießer | |
| fusor iconum | Devotionalienfabrikant | |
| fusor stagnarius | Zinngießer | |
| fusor tormentarius | Stückgießer | |
G
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| ganea | Dirne | |
| gantier | Handschuhmacher | |
| garcifer | Koch | |
| gemmagenum | Kachelmacher | |
| gemmarius | Juwelier | |
| geometricus | Feldmesser | |
| geraria | Kindermagd | |
| gerulus | Bote, Träger | |
| girator | Landstreicher | |
| gladiarius | Messerschmied, Schwertfeger; Klingenschmied | |
| gladiator | Schwertfeger, Schwertschleifer | |
| gladiorum acutiator | Schwertfeger, Schwertschleifer | |
| globularius | Knopfmacher; auch Rosenkranzmacher | |
| globulorum artifex | Kugler, Knopfmacher | |
| glutinator | Weißbinder, Lehmarbeiter | |
| grammaticus | Schulmeister | |
| granarius | Kornmesser, Kastner/ Rent-Amtmann | |
| granatarius | Kastner | |
| gregarius | Gemeiner Soldat | |
| grossarius | Grobschmied | |
| grutarius | Hersteller/Händler von Grütze/Feldfrüchten | |
| guardianus | Aufseher, Wächter | |
| gypsarius | Stuckateur | |
| gypsator | Stuckateur | |
| gypsobestes | Stuckateur | |
| gyrator | Drechsler | |
H
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| haragius | Zauberer, Wahrsager | |
| harpator | Harfner, Spielmann | |
| helciarius | Schiffzieher | |
| herbarius | Kräutermann | |
| herbarum propola | Gemüsekrämer, Gewürzkrämer | |
| herus | Hausherr, Meister | |
| horologiarius | Uhrmacher | |
| horologiopeus | Uhrmacher | |
| hortilio | Gärtner | |
| hortulanus | Gärtner | |
| hortularius | Gärtner | |
| hospes | Gastwirt | |
| hospinianus | Gastwirt | |
| hospita | Wirtin | |
| hospitissa | Wirtin | |
I
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| iaculator | Schütze, Flurschütze | |
| ianitor | Torknecht, Türhüter | |
| illinitor | Anstreicher | |
| illuminator | Briefmaler, Buchmaler | |
| illuminista | Briefmaler, Buchmaler | |
| impressor | Drucker | |
| inaurator | Vergolder | |
| inbursator | Einnehmer | |
| incisor | Stecher, Graveur | |
| incola | Einwohner | |
| indusiarius | Hemdenmacher | |
| infector | Färber | |
| infirmarius | Krankenmeister, Spitalmeister | |
| inquilinus | Hausgenosse, Inmann, Insasse, Inwohner | |
| inspector | Aufseher | |
| institor | Krämer, Kaufmann | |
| institutor | Lehrer | |
| instructor | Schaffer | |
| intimus | Geheim- ... | |
| intinctor | Färber | |
| iocator | Gaukler, Spielmann, Narr | |
| ioculator | Gaukler | |
| iudex | Richter, Landrichter | |
| iudex mendicantium | Bettelrichter | siehe Stadtknecht |
| iuratus | Geschworener, Ratsmitglied | |
| iurisconsultus | Rechtsgelehrter | |
J
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| judex | Richter | |
| judicissa | Richterin – meist die Frau oder Witwe des Dorfrichters | |
L
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| laborator | Arbeiter | |
| lacticinator | Melker | |
| lactis propola | Milchhändler | |
| lagantor | Flaschenmacher | |
| laminarius | Spengler, Blechschmied | |
| lampadum nocturnarum incensor | Lampenanzünder | |
| lanarius | Wollarbeiter | |
| laniator | Fleischer, Metzger, Fleischhauer | |
| lanifex | Wollarbeiter, Tuchmacher | |
| lanifica | Wollspinnerin | |
| lanio | Knochenhauer, Metzger | |
| lanista | Fechtmeister | |
| lanitextor | Tuchmacher | |
| lanius | Fleischer, Metzger, Fleischhauer | |
| lapicida | Steinmetz | |
| lapidarius | Steinbrecher | |
| lapidator | Pflasterer | |
| lapsator | Schleifer | |
| lasiterer | Salpetergräber | |
| laterarius | Ziegler, Ziegelbrenner | |
| laterator | Ziegelbrenner | |
| latericius | Ziegler, Ziegelbrenner | |
| latomus | Steinbrecher, Ziegler | |
| latro | Dieb, Strolch, Vagabund, Räuber | |
| lavandarius | Wäscher | |
| lavator | Wäscher, Tuchwalker | |
| lebetharius | Lebzelter | |
| lector | Vorleser, Lehrer; auch Lektor (einer der vier niederen Weihegrade) | |
| legatus | Gesandter | |
| legatus legionis | Oberstleutnant | |
| lena, leno | Kupplerin, Kuppler | |
| levidensae textor | Tuchwirker | |
| libarius | Kuchenbäcker | |
| liber baro | Freiherr | |
| liber rusticus | Freibauer | |
| libi piperati pistor | Pfefferkuchenbäcker, Küchler | |
| librarius | Buchhändler, Buchdrucker | |
| libripens | Waagemeister | |
| lictor | Stadtknecht, Gerichtsdiener | |
| lictor castrensis | Profoß | |
| ligator | Fassbinder, Böttcher// Buchbinder | |
| lignarius | Holzhacker, Tischler, Zimmerer, Schreiner | |
| lignorum custos | Holzhüter | |
| ligularius | Nestler, Haftelmacher | |
| limbolarius | Bortenmacher, Posamentier | |
| linarius | Flachs- und Werghändler | |
| linifex | Leinweber | |
| lintea applicatione candefaciens | Bleicher | |
| lintearius | Flachs- und Werghändler// Leinweber | |
| linteator | Leinweber | |
| linteo | Leinweber | |
| linteopola | Leinwandkrämer, Briechler | |
| liripipiarius | Skapulierträger, Bruderschaftsmitglied | |
| lithostrata | Pflasterer, Fliesenleger | |
| liticen | Zinkenbläser, Spielmann | |
| lixa | Koch, Marketender | |
| locum tenens | Leutnant | |
| lodex | Stückweber, Mantelmacher | |
| logographus | Buchhalter | |
| lorarius | Riemer, Sattler | |
| lotor | Bader, Wäscher | |
| lotrix | Wäscherin | |
| lotteriae officialis | Lotteriebeamter | |
| lotteriae scriba | Lotterieschreiber | |
| ludimagister | Schulmeister, Schullehrer | |
| ludimoderator | Schullehrer | |
| lupularius | Hopfenbauer | |
| lutorissa | Wäscherin | |
| lychnopoeus | Kerzenzieher | |
M
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| macellarius | Metzger | |
| macheropoeus | Schwertfeger | |
| mactator | Fleischer | |
| magirus | Koch | |
| magister | Meister (eines Handwerks), Magister (akademischer Grad), Novizenmeister | |
| magister armorum | Zeugmeister, Waffenmeister | |
| magister civium | Bürgermeister | |
| magister culinae | Küchenmeister | |
| magister cursus publici | Postmeister | |
| magister domus | Hausmeister | |
| magister equestris | Rittmeister | |
| magister equitum | Rittmeister | |
| magister frugum | Kastner | |
| magister rei cursoriae | Postmeister | |
| magister stabuli | Stallmeister | |
| magister veredorum | Postmeister | |
| magus | Zauberer | |
| maior bellicus | Major | |
| maleator | Hammerschmied | |
| malleator | Hammerschmied | |
| mandrita | Hirte, Mönch | |
| mansuarius | Hufener, Kleinbauer | |
| marcellarius | Fleischer | |
| marinarius | Schiffer, Matrose | |
| marpahis | Stallmeister | |
| marsuparius | Taschenmacher | |
| marsupiarius | Säckler | |
| massarius | Meier | |
| materialista | Händler | |
| matiarius | Wurstmacher | |
| mechanicus | Handwerker | |
| mediastinus | Hausknecht, Hausmeister | |
| medicus | Arzt | |
| medimissarius | Beauftragter (Hilfspriester) | |
| mellicida | Bienenzüchter | |
| membranarius | Pergamentmacher | |
| mendicus | Bettler | |
| mensarius | Wechsler, Bankier | |
| mensator | Tischler, Tafelmacher | |
| mensor | Feldmesser | |
| mensurarius | Messer | |
| mensurator frumentorum | Kornmesser | |
| mercator | Kaufmann, Händler | |
| mercenarius | Taglöhner | |
| mercium distractor | Hausierer | |
| meretrix | Hure, Dirne | |
| messor | Messer, Prüfer | |
| metator | Messer, Quartiermeister, Fourier | |
| metator frumentorum | Kornmesser | |
| metator lignorum | Holzmesser | |
| miles | Soldat, Ritter | |
| miles dimissus | Veteran | |
| miles exauctoratus | entlassener Soldat | |
| miles gregarius | gemeiner Soldat | |
| miles sclopetarius | Musketier / (Büchsen-)Schütze / Infanterist | |
| miles tiro | Rekrut | |
| miles veteranus | Veteran | |
| minister | Diener | |
| minister iustitiae | Gerichtsdiener, Büttel | |
| minister rei publicae | Stadtknecht | |
| ministrans | Kirchendiener | |
| ministrator | Amtsverwalter | |
| minutor | Bader, Aderlasser | |
| missarius | Beauftragter, Missionär | |
| molendarius | Müller | |
| molendinarius | Müller | |
| molinarius | Müller | |
| molitor | Müller | |
| molitor navalis | Schiffmüller | |
| monetarius | Münzer, Münzmeister | |
| morticinorum globinator | Schinder | |
| mulsarius | Metsieder | |
| murarius | Maurer | |
| murator | Maurer | |
| musicus | Musiker, Musikant | |
N
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| nauclerus | Schiffsherr, Schiffer | |
| naupegus | Schiffbauer | |
| nauta | Schiffer, Flößer, Ferge, Förger | |
| navector | Fährmann | |
| naviculator | Schiffmann | |
| negotiator | Händler | |
| negotiator extraneus | Hausierer | |
| negotiator vinarius | Weinhändler | |
| netor | Näher | |
| netrix | Näherin | |
| nigromanticus | Schwarzkünstler, Zauberer | |
| nodularius | Knopfmacher, Knöpfler | |
| nosocomus | Krankenwärter, Pfleger | |
| notarius | Notar, Schreiber | |
| notarius publicus caesareus | kaiserlicher Notar | |
| nugivendulus | Hausierer | |
| nummularius | Münzer, Münzschneider | s. a. Nummularius (Römisches Reich) |
| nundinarius | Krämer | |
| nundinator | Krämer | |
| nuntius | Bote, Briefbote; Nuntius (päpstlicher Gesandter) | |
| nuntius cursorius | Postreiter | |
| nutrix | Amme | |
O
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| obsequa | Magd | |
| obstetrix | Hebamme | |
| ocularius medicus | Augenarzt | |
| oeconoma | Haushälterin, Beschließerin | |
| oeconomicus | Schaffer, Verwalter, Gutsbaumeister, Oberknecht; auch Ökonom (Landwirt) | |
| oeconomus | Schaffer, Verwalter, Gutsbaumeister, Oberknecht; auch Ökonom (Landwirt) | |
| oenopola | Weinschenk// Weinhändler | |
| officialis | Beamter, Offizial | |
| officiatus | Beamter, Offizial | |
| olearius | Ölschläger oder -stampfer// Ölhändler | |
| olerum propola | Gemüsehändler | |
| olitor | Gemüsehändler | |
| onerator bombardarum | Kanonier | |
| operarius | Taglöhner, Handwerker, Handarbeiter | |
| operator | Arbeiter | |
| opifex | Arbeiter, Geselle | |
| opifex aulaeorum | Teppichwirker | |
| opilio | Schafhirte | |
| optio | Feldwebel | siehe Optio im römischen Heer |
| orator | Redner, Gesandter, Prediger; auch Wallfahrer | |
| orbicularius | Ringler, Drechsler | |
| organarius | Orgelmacher, Orgelbauer | |
| organicus | Organist, Orgelspieler | |
| organista | Organist, Orgelspieler | |
| organoeda | Organist, Orgelspieler | |
| orphanotrophus | Waisenpfleger | |
| ostiarius | Beschließer, Torwächter// Türhüter, Küster; Ostiarier (einer der vier niederen Weihegrade) | |
| oviliarius | Schafhirte, Schäfer | |
| ovilio | Schafhirte, Schäfer | |
| ovilius | Schafhirte, Schäfer | |
P
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| pabulator | Futterknecht | |
| pagensis | Dorfeinwohner | |
| palatinus | Hofbeamter, pfalzgräflicher ... | |
| panifex | Bäcker | |
| paniopifex | Bäckergeselle | |
| pannarius | Tüchermacher, Tuchhändler | |
| panni xylini opifex | Kattunfabrikant | |
| pannicida | Tuch- oder Gewandschneider | |
| pannicida | Tuchscherer | |
| pannifex | Tuchmacher, Weber, Walker | |
| panniopifex | Webergeselle | |
| pannitonsor | Tuchscherer | |
| pantopola | Großhändler | |
| papyrarius | Papiermacher, Papierer | |
| papyrifex | Papierarbeiter | |
| papyropola | Papierhändler | |
| parabolanus | Klosterknecht | |
| paranymphus | Brautführer, Hochzeitslader | |
| parochus | Pfarrer | |
| partiarius | Austrägler, Auszügler, Halbbauer | |
| pastellator | Pfannenschmied | |
| pastillarius | Kuchelbäcker, Lebzelter | |
| pastor | Hirt, Schäfer; Pfarrer, Pastor | |
| pastor primarius | Oberpfarrer | |
| pastor substitutus | Unterpfarrer, Pfarradjunkt, Verweser | |
| pastrix | Hirtin | |
| pastrix vaccarum | Kuhhirtin, Gemeindehirtin | |
| paternoster | Rosenkranzmacher | |
| patronus | Schutzherr, Kirchenpatron; auch Eheherr, Ehewirt | |
| pavimentarius | Fliesenleger | |
| pectinarius | Kammmacher | |
| pectinator | Wollkämmer | |
| pecuarius | Viehhändler, Viehzüchter, Schwaiger | |
| pedellus | Amtsknecht, Pedell | |
| pedisequus | Lakai, Diener | |
| pellifex | Kürschner | |
| pellificator | Kürschner | |
| pellio | Kürschner | |
| pelvarius | Beckenmacher, Kesselschmied | |
| pelvifex | Beckenmacher, Kesselschmied | |
| penesticus | Trödler | |
| pensator | Eichbeamter | |
| perator | Taschenmacher | |
| perceptor | (Geld-)Einnehmer | |
| pergamenarius | Pergamentmacher | |
| perspicilifex | Brillenmacher | |
| pharmacopoeus | Apotheker, Arzneibereiter | |
| pharmacopola | Apotheker, Salbenhändler | |
| phasianarius | Fasanenwärter, Fasanengärtner | |
| phisicus, physicus | Arzt, Bader, ev. Bademeister | |
| phlebotomarius | Aderlasser | |
| phrygio | Seidensticker | |
| picariator | Becherer, Bitschenmacher | |
| picator | Becherer, Bitschenmacher | |
| pictaciarius | Flicker | |
| pictor | Maler | |
| pigmentarius | Farbenreiber, Farbenbereiter; auch Metsieder | |
| pigmentopola | Farbenhändler | |
| pignorator | Pfandeinnehmer | |
| pilearius | Hutmacher | |
| pileator | Hutmacher, Huterer | |
| pileo, pilio | Hutmacher | |
| piles | Hutmacher, Huterer | |
| pincerna | Schenk, Wirt, Kellereiverwalter | |
| piperarius | Pfefferhändler | |
| piscarius | Fischhändler | |
| piscatrix | Fischerin | |
| piscator | Fischer | |
| pistor | Bäcker | |
| pistor dulciarius | Kuchenbäcker | |
| pistorius | Bäcker | |
| pistrinarius | Müller | |
| pitanciarius | Präsenzgeldverwalter (eines Stiftes oder Klosters) | |
| placentarius | Kuchenbäcker | |
| plastes | Bildhauer, -schnitzer | |
| plastes cerarius | Wachsbossierer | |
| platearius | Wegmacher | |
| plaustrarius | Wagner | |
| plebanus | Pfarrer, Leutpriester | |
| plumbarius | Bleigießer, Zinngießer | |
| poenitenciarius | Beichtvater | |
| poeta | Dichter | |
| polentarius | Malzmüller, Brauknecht | |
| poligraphus | Stadtschreiber | |
| polio | Plattner | |
| pollinctor | Leichenbestatter | |
| pomarius | Obstverkäufer, Obstler, Fragner | |
| pomorum aureorum propola | Orangenhändler, Südfrüchtehändler | |
| ponticus | Brückenzöllner | |
| pontifex | Bischof | siehe Pontifex im Römischen Reich |
| popinarius | Garkoch | |
| porneator, porcarius | Schweinehirt | |
| porpola | Krämer, Makler | |
| portator | Träger, Lastträger | |
| portitor | Mautner | |
| postarius | Posthalter | |
| potus peregrini coctor | Kaffeesieder | |
| praebendarius | Pfründner | |
| praeceptor | Schulgehilfe, Lehrmeister | |
| praeco | Fronbote, Büttel, Ausrufer | |
| praefectus | Amtmann, Vogt, Pfleger | |
| praefectus annonae | Kastner | |
| praefectus aulae | Hofmeister | |
| praefectus civitatis | Stadtamtmann | |
| praefectus culinae | Küchenmeister, Oberkoch | |
| praefectus custodum | Profoß | |
| praefectus excubiarum | Wachtmeister | |
| praefectus foresti | Wildbann- und Forstmeister | |
| praefectus frumentorum | Kastner | |
| praefectus ligni | Waldaufseher, Holzmeister | |
| praefectus salis | Salzbeamter, Salzmeister | |
| praefectus silvarum | Forstmeister, Holzmeister | |
| praefectus sphaeristerii | Ballhausmeister | |
| praefectus urbis | Bürgermeister | |
| praefectus vectigalium | Mautner | |
| praefectus vigiliarum, -vigilum | Wachtmeister | |
| praefectus xenodochii | Spitalpfleger | |
| praelatus | Prälat, Propst, Abt | |
| praepositus | Propst, Vorgesetzter | |
| praepositus communitatis | Gemeindevorgesetzter, Dorfmeier | |
| praepositus feudorum | Lehenpropst | |
| praeses | Vorstand | |
| praesidiarius | Garnisonssoldat | |
| praester | Vorsteher | |
| praesul silvae | Forstmeister | |
| praetor | Schultheiß, Bürgermeister, Pfleger | |
| praetor civicus | Stadtrichter | |
| praetorianus | Hartschier | |
| prasiator, praxiator | Bierbrauer, Mälzer | |
| praxator | Brauer | |
| presser | Drucker | |
| primarius | Ober- ... | |
| primissarius | Frühmesser, Priester an einer Frühmeßstiftung | |
| procarius | Schweinehirt | |
| procenturio | Leutnant | |
| procenturio urbis | Stadtleutnant | |
| proconsul | Altbürgermeister, zweiter Bürgermeister; auch Pflegskommissar | |
| proclamator | Proklamator | |
| procurator | Fürsprech, Anwalt, Hochzeitslader | |
| promocondus | Kellermeister, Schaffner | |
| promus | Küchenmeister | |
| propinator | Gastwirt, Garkoch | |
| proreta | Schiffsführer | |
| proto- ... | Ober- ... | |
| protocollista | Schreiber | |
| provisor | Verweser, Stellvertreter | |
| provisor puerorum | Vormund | |
| proxeneta | Zwischenhändler | |
| publicanus | Beamter, Zöllner | |
| puer exercitus | Trossbube | |
| pulveris confector | Pulvermacher | |
| pyrobolarius | Feuerwerker | |
| pyrotechnicus | Feuerwerker | |
Q
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| quaestor | Kämmerer, Einnehmer, Kastner, Säckelmeister | |
| quaestor aerarius | Rentschreiber | |
R
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| rapezeta | Geldwechsler | |
| rasor | Bartscherer | |
| rasor panni | Tuchscherer | |
| ratiarius | Flößer | |
| receptor | Einnehmer | |
| rector | Rektor, Leiter | |
| rector ecclesiae | Kirchenrektor, Pfarrer | |
| reddituarius | Pachtbauer, Pächter | |
| redemptor | Händler | |
| refector aerarius | Pfannenflicker | |
| registrator | Registrator | |
| religiosus | Mönch, Ordensangehöriger, Religiose | |
| remex | Ruderknecht | |
| reparator molinae | Mühlarzt | |
| reparator plateae | Straßenwärter, Bodenleger | |
| reparator sitularum | Kübelbinder, Hafenbinden | |
| repositor | Schatzmeister | |
| restiacius | Seiler | |
| restiarius | Schiffstaumacher, Seiler | |
| restio | Schiffstaumacher, Seiler | |
| retiarius | Haubenstricker | |
| reticulator tibialium | Strumpfwirker, Stricker | |
| revisor | Revisor, Aufseher | |
| rhedarius | Kutscher, Wagner ?? | |
| rhizologus | Wurzelsammler | |
| rhizotomus | Wurzeltrager, Wurzelkrämer | |
| ribaldus | Landstreicher | |
| rosarifex | Rosenkranzmacher, Pettenmacher | |
| rosarius | Rosenkranzmacher, Pettenmacher | |
| rotarius | Wagner; auch Rottmeister | |
| rurensis | Bauer | |
| ruricola, ruricula | Landmann, Bauer | |
| rusticus | Bauer | |
| rusticus conducticius | Pächter, Pachtbauer | |
S
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| saccarius | Sackmacher, Säckler | |
| saccelarius | Kämmerer, Schatzmeister | |
| sacellanus | Sazellan, Kaplan, Hilfspriester | |
| sacerdos | Priester | |
| sacerdos regularis | Regularpriester, Ordenspriester, Mönchspriester | |
| sacerdos saecularis | Weltpriester | |
| sacrifuculus | Katholischer Priester | |
| sacrista | Messner | |
| sagittarius | Pfeilschmied; Bogenschütze; Schütze; auch Pfeilschifter |
|
| sakristan | Messner | |
| salarius | Salzhändler | |
| salarius, sallarius | Salzsieder | |
| salifex | Salzhändler | |
| salinarius | Salzschreiber | |
| salinator | Salzhändler// Salzherr, Gewerke | |
| salis propola | Salzhändler | |
| salitor | Salpeterer, Saliter | |
| sallanus | Kaplan | |
| salpista | Trompeter | |
| salsuciarius | Sulzer, Flecksieder | |
| saltator | Tänzer | |
| saltatorum magister | Ballettmeister | |
| saltuarius | Feldhüter, Förster | |
| samiator | Schwertfeger | |
| saponarius | Seifensieder | |
| saponis confector | Seifensieder | |
| sarcinator | Flickschneider | |
| sarcitector, sarcitor | Dachdecker | |
| sarissophorus | Pikenier | |
| sartor | Schneider | |
| sartrix | Schneiderin | |
| satelles | Gardist, Trabant, Lakai, Rottmeister; auch Scherge | |
| satellites | Knechte | |
| sator | Sämann | |
| satrapa | Präfekt, Amtmann, Pfleger | |
| scabinus | Ratsherr | |
| scalptor | Bildhauer, Petschiermacher | |
| scandularius | Schindelmacher, Dachdecker | |
| scenicus | Schauspieler, Komödiant, Gaukler | |
| scenographus vini | Weinvisierer | |
| sclopeta | Büchsenschmied | |
| sclopetarius | Musketier, Büchsenschütze | |
| sclopetorum theocopeus | Büchsenschmied | |
| scoparius | Straßenfeger | |
| scoparius | Besenbinder | |
| scopularum artifex | Bürstenmacher | |
| scriba | Schreiber | |
| scriba culinae | Küchenschreiber | |
| scrinarius | Paneelenmacher, Schreiner | |
| scriniarius | Schreiner, Tischler; auch Zechprobst | |
| sculptor | Schreiner, Bildhauer, Bildschnitzer | |
| scultetus | Schulz, Schultheiß | |
| scythotomus | Riemer, Riemenmacher | |
| scytotonius | Riemer, Riemenmacher | |
| secretarius | Geheimschreiber, Sekretär | |
| segmentarius | Bortenmacher | |
| segristanus | Messner, Kirchner | |
| seldanus | Söldner, Kleinbauer, Zinsbauer | |
| sellarius | Sattler | |
| sellator | Sattler; auch Sesselmacher | |
| semicolonus | Halbbauer, Huber | |
| semirusticus | Halbbauer, Feldgärtner, Stellner | |
| senator | Ratsherr | |
| sepultor mortuorum | Totengräber | |
| serator | Schlosser | |
| sericarius | Seidenwirker// Seidenstricker, Samtwirker | |
| sericorum tinctor | Schönfärber | |
| serinarius | Schreiner | [3] |
| serrarius | Schlosser, Sägeschmied | |
| servitor | Aufwärter, Knecht, Diener | |
| servus | Bedienter, Knecht, Diener | |
| sessionalista | Beisitzer, Hintersasse | |
| sessor | Inmann, Insaß | |
| setarius | Bürstenbinder | |
| signifer | Fähnrich | |
| silvarius | Förster, Waldhüter | |
| silvator | Förster | |
| similarius | Weißbrotbäcker | |
| sitometra | Kornmesser | |
| sitophylax | Kornhausverwalter | |
| smigarius | Seifensieder | |
| smigator | Seifensieder | |
| solanus | Söldner, Einödbauer | |
| solarius | Söldner, Kleinbauer, Zinsbauer | |
| soldanus | Söldner, Kleinbauer, Zinsbauer | |
| soldarius | Söldner, Soldat | |
| speciarius | Gewürzkrämer | |
| specularius | Spiegelmacher | |
| speculator | Wächter, Spion | |
| sportularius | Korbmacher | |
| srutarius | Trödler | |
| stabularis | Stallknecht | |
| stabularius | Stallmeister, Stallknecht | |
| stagnarius | Zinngießer | |
| stannarius | Kannen- oder Zinngießer | |
| staterarius | Wagenmacher | |
| stationarius | Krämer | |
| statuarius | Bildhauer | |
| stipus | Bettler | |
| stratarius | Sattler | |
| strator laterum | Ziegeldecker | |
| structor mensae | Tafeldecker, Aufwärter | |
| stubanator | Badstubenbesitzer | |
| stupenator | Badstubenbesitzer | |
| subcenturio | Leutnant | |
| subcustos arcis | Unterkastellan | |
| subditus | Untergebener, Untertan | |
| subulcus | Schweinehirt | |
| sumilator | Nachahmer, Kopist | |
| sutor | Schuster, Schuhmacher | |
| syndicus | Stadtschreiber | |
T
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| tabellarius | Bote, Läufer | |
| tabellio | Bote | |
| tabernarius | Herbergswirt | |
| tabernator | Herbergswirt | |
| talemetarius | Bäcker | |
| tapetiarum confector | Tapetenwirker | |
| tapetiarum textor?? | Tapetenwirker | |
| tapifex | Tapetenmacher, Gobelinmacher | |
| tector | Tüncher, Maurer, Dachdecker | |
| tegularius | Ziegelbrenner, Ziegler | |
| textor | Weber | |
| textrix | Weberin | |
| thelonarius | Zöllner | |
| tibialium reticulator | Strumpfstricker, Strumpfwirker | |
| tibialium textor | Strumpfstricker, Strumpfwirker | |
| tibiarius | Pfeifenmacher | |
| tibicen | Pfeifer | |
| tinctor | Färber | |
| tinctor rubri corii | Rotfärber | |
| tiro | Neuling, Zögling | |
| tomeator | Drechsler | |
| tomio | Drechsler | |
| tonsor | Wundarzt// Scherer, Barbier | |
| tonsor castralis | Feldscher | |
| toparcha | Erbherr, Grundherr | |
| toreuta | Bildschnitzer, Ziseleur | |
| tormentarius | Stückknecht, Kanonier | |
| tormentorum praefectus | Stückmeister | |
| tornarius, tornator | Drechsler | |
| torneator, torneo | Drechsler | |
| tortor | Henker, Folterer, Folterknecht | |
| transfugus | Überläufer, Deserteur | |
| trapezita | Wechsler | |
| tribunus | Hauptmann | |
| tribunus aerarius | Schatzmeister | |
| triclinarchus | Speisemeister, Küchenmeister, Oberkoch | |
| tritor | Drescher | |
| tubicen | Trompeter | |
| tunnarius | Küfer | |
| tutor | Vormund | |
| tympanator | Pauker, Trommler | |
| tympanista | Pauker, Trommler | |
| tympanotriba | Pauker, Trommler | |
| typographus | Buchdrucker, neulateinisch auch Drucker-Verleger[4] | |
| typotheta | Schriftsetzer | |
| tyropola | Käsehändler | |
U
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| umbellarius | Schirmmacher | |
| unguentarius | Parfüm- und Salbenmacher// Salbenreiber, Salbenhändler | |
| upilio | Schafhirte | |
| urbani | Bürger, Stadtbewohner | |
| urinator | Taucher | |
| usurarius | Zinsnehmer, Wucherer | |
V
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| vadius | Bürge | |
| vagabundus | Landstreicher | |
| vagus | Landstreicher | |
| valvarius | Beschließer, Torwart | |
| vector | Fuhrmann, Kutscher | |
| venator | Jäger | |
| venditor | Händler, Verkäufer | |
| veredarius | Postillion, Postreiter | |
| vespillio | Totengräber | |
| vespillo | Totengräber | |
| vestiarius | Kleidermacher, Schneider | |
| veteramentarius | Trödler// Pfannenflicker | |
| veteramentarius propola | Trödler, Tändler | |
| veteranus | ausgedienter Soldat, Veteran | |
| veterinarius | Tierarzt | |
| vexillifer | Fahnenträger | |
| viarius | Wegmacher, Pflasterer | |
| vicarius | Vikar, Stellvertreter | |
| victimarius | Viehhändler | |
| viego | Küfer, Böttcher | |
| vietor | Böttcher, Binder, Korbflechter | |
| vigil | Nachtwächter | |
| vigilarius | Wächter | |
| villanus | Meier, Wirtschaftsverwalter | |
| villicus | Maier, Niederrichter// Dorfbewohner, Bauer | |
| vinarius | Weinhändler | |
| vinctor | Klein- und Fassbinder | |
| vinitor | Weinbauer, Winzer, Weinzierl | |
| vinopola | Weinhändler | |
| virgulator | Besen- oder Rutenbinder | Besenbinder |
| visitator | Untersucher | |
| visitator moldendinarum | Mühlenkontrollor | |
| vitalitius | Leibgedinger | |
| vitilitigator | Prozeßhansel; auch Winkeladvokat | |
| vitriarius | Glaser, Glasmacher | |
| vitriator | Glaser | |
| vitricus | Stiefvater; auch Kirchenpfleger, Zechprobst | |
| vitriferus | Glasträger | |
| vitripictor | Glasmaler | |
| vitrobaiulus | Glasträger | |
| votivista | Votivist, Votivpriester, Hilfspriester | |
| vulnerarius | Wundarzt | |
X
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| xenodochii magister | Spitalmeister, Hospitalpfleger | |
| xenodochus | Spitalmeister, Hospitalpfleger | |
| xylocopus | Zimmermann | |
| xylopola | Holzhändler | |
Z
| Latein | Deutsch | Anmerkung |
|---|---|---|
| zonarius | Gürtelmacher | |
| zygostata | Wagmeister, Wardein | |
| zythepsa | Bierbrauer; auch Schankwirt, Taverner | |
| zythopepta | Bierbrauer; auch Schankwirt, Taverner | |
| zythopoeus | Bierbrauer; auch Schankwirt, Taverner | |
| zythopola | Bierbrauer; auch Schankwirt, Taverner | |
| zythopepta | Brauer | |
| zytopoeus | Brauer | |
Literatur
- Karl Puchner, Klemens Stadler, Lateinische Berufsbezeichnungen in Pfarrmatrikeln und sonstigen orts- und familiengeschichtlichen Quellen, Hirschenhausen 1936
- Johann Heinrich Barth: Genealogisch-Etymologisches Lexikon – Band 2 (Latein und Französisch) Webseite
- Julius Chodnicek, Augustinus Placek, Hubertus Burinsky: Nomenclator in usum matricas gerentium: linqua latina, germanica et bohoemica, 1835 (ab S. 45 Latein-Deutsch-Böhmisch) eingeschränkte Vorschau
Weblinks
- Auszug aus Puchner/Stadler auf www.michaelnbach.info
- Webseite www.daniel-stieger.ch
- Webseite www.familienkunde.at
- wiki-de.genealogy.net
- Die Hausbücher der Nürnberger Zwölfbrüderstiftung Historische Abbildungen von alten Berufen
Einzelnachweise
- DuCange
- Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch, Stichwort apothēcārius. Digitalisat
- Württembergischen Vierteljahresheft für Landesgeschichte, Bd. 5, S. 198; ein Schreiner. s. a. Forum ahnenforschung.net
- Hans Widmann: Autorennöte eines Gelehrten im 16. Jahrhundert. In: Börsenblatt für den Deutschen Buchhandel – Frankfurter Ausgabe. Nr. 89, (5. November) 1968, S. 2929–2940, S. 2930.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. The authors of the article are listed here. Additional terms may apply for the media files, click on images to show image meta data.