Engmaulsalmler

Die Engmaulsalmler (Anostomidae) l​eben in schnell fließenden Gewässern Südamerikas u​nd des südlichen Mittelamerikas v​or allem i​m Orinocogebiet u​nd im Amazonasbecken b​is nach Mato Grosso. Die Familie wurden n​ach der Gattung Anostomus benannt, d​ie ein oberständiges Maul h​at (Gr.: „ano“ = oben, „stoma“ = Maul).

Engmaulsalmler

Leporinus cf. fasciatus

Systematik
Überkohorte: Clupeocephala
Kohorte: Otomorpha
Unterkohorte: Ostariophysi
Otophysa
Ordnung: Salmlerartige (Characiformes)
Familie: Engmaulsalmler
Wissenschaftlicher Name
Anostomidae
Günther, 1864

Merkmale

Die Fische h​aben ein kleines Maul, d​as sie n​icht vorstülpen können. Ihre Lippen s​ind wulstartig, d​ie Maxillare kurz, d​ie breiten, f​ein gezackten Zähne a​ls Raspel- u​nd Mahlzähne ausgebildet. Je Kiefer g​ibt es n​ur eine Zahnreihe. Ihr Körper i​st stromlinienförmig u​nd gestreckt, n​ur bei d​er Gattung Abramites r​echt hochrückig. Engmaulsalmler s​ind oft v​on heller Grundfarbe u​nd haben e​in Streifenmuster a​us senkrechten o​der waagrechten, dunklen Bändern. Die Tiere werden 8 b​is 50 cm groß.

Lebensweise

Engmaulsalmler sind friedliche Schwarmfische, die die Bodenregion stark bewachsener Gewässer bewohnen. Um zu ihren Laichgründen zu kommen unternehmen einige Arten ausgedehnte Wanderungen. Viele Arten schwimmen mit dem Kopf nach unten und werden deshalb in Aquarianerkreisen als „Kopfsteher“ bezeichnet.

Äußere Systematik

Innerhalb d​er Salmlerartigen (Characiformes) bilden d​ie Engmaulsalmler zusammen m​it den ebenfalls südamerikanischen Kopfstehern (Chilodontidae), Breitlingssalmlern (Curimatidae) u​nd Barbensalmlern (Prochilodontidae) e​ine Gruppe, d​ie von einigen Wissenschaftlern a​ls Überfamilie „Anostomoidea“ geführt wird. Die Engmaulsalmler stehen i​n einem Schwestergruppenverhältnis z​u einer Klade d​er drei anderen Familien.[1]

Innere Systematik

Es g​ibt 13 Gattungen m​it mehr a​ls 130 Arten: [2]

Brachsensalmler
(Abramites hypselonotus)
Leporellus pictus
Gebänderter Leporinus (Leporinus fasciatus)
Leporinus friderici
Leporinus gossei
Leporinus maculatus
  • Familie Engmaulsalmler (Anostomidae)
    • Gattung Abramites Fowler, 1906
      • Abramites eques (Steindachner, 1878)
      • Brachsensalmler (Abramites hypselonotus) (Günther, 1868)
    • Gattung Anostomoides
      • Anostomoides atrianalis Pellegrin, 1909
    • Gattung Hypomasticus Borodin, 1929
      • Hypomasticus despaxi (Puyo, 1943)
      • Hypomasticus julii (dos Santos, Jégu & Lima, 1996)
      • Hypomasticus lineomaculatus Birindelli, Peixoto, Wosiacki & Britski, 2013
      • Hypomasticus megalepis (Günther, 1863)
      • Hypomasticus mormyrops (Steindachner, 1875)
      • Hypomasticus pachycheilus (Britski, 1976)
      • Hypomasticus thayeri (Borodin, 1929)
    • Gattung Insperanos Assega et al., 2021[3]
      • Insperanos nattereri (Steindachner, 1876)
    • Gattung Leporellus
      • Leporellus cartledgei Fowler, 1941
      • Leporellus pictus (Kner, 1858)
      • Leporellus retropinnis (Eigenmann, 1922)
      • Leporellus vittatus (Valenciennes, 1850)
    • Gattung Leporinus
      • Leporinus acutidens (Valenciennes, 1837)
      • Leporinus affinis Günther, 1864
      • Leporinus agassizii Steindachner, 1876
      • Leporinus aguapeiensis Amaral Campos, 1945
      • Leporinus alternus Eigenmann, 1912
      • Leporinus amae Godoy, 1980
      • Leporinus amblyrhynchus Garavello & Britski, 1987
      • Leporinus arcus Eigenmann, 1912
      • Leporinus arimaspi Burns et al., 2014
      • Leporinus aripuanaensis Garavello & Santos, 1981
      • Leporinus badueli Puyo, 1948
      • Leporinus bahiensis Steindachner, 1875
      • Leporinus bimaculatus Castelnau, 1855
      • Leporinus bistriatus Britski, 1997
      • Leporinus bleheri Géry, 1999
      • Leporinus boehlkei Garavello, 1988
      • Leporinus brunneus Myers, 1950
      • Leporinus copelandii Steindachner, 1875
      • Leporinus crassilabris Borodin, 1929
      • Leporinus cylindriformis Borodin, 1929
      • Leporinus desmotes Fowler, 1914
      • Leporinus ecuadorensis Eigenmann & Henn, 1916
      • Leporinus enyae Burns et al., 2017
      • Leporinus falcipinnis Mahnert, Géry & Muller, 1997
      • Gebänderter Leporinus (Leporinus fasciatus) (Bloch, 1794)
      • Leporinus friderici (Bloch, 1794)
      • Leporinus gomesi Garavello & Santos, 1981
      • Leporinus gossei Géry, Planquette & Le Bail, 1991
      • Leporinus granti Eigenmann, 1912
      • Leporinus holostictus Cope, 1878
      • Leporinus jamesi Garman, 1929
      • Leporinus jatuncochi Ovchynnyk, 1971
      • Leporinus klausewitzi Géry, 1960
      • Leporinus lacustris Amaral Campos, 1945
      • Leporinus latofasciatus Steindachner, 1910
      • Leporinus lebaili Géry & Planquette, 1983
      • Leporinus leschenaulti Valenciennes, 1850
      • Leporinus maculatus Müller & Troschel, 1844
      • Leporinus marcgravii Lütken, 1875
      • Leporinus melanopleura Günther, 1864
      • Leporinus melanopleurodes Birindelli et al., 2013
      • Leporinus melanostictus Norman, 1926
      • Leporinus microphysus Birindelli & Britski, 2013
      • Leporinus microphthalmus Garavello, 1989
      • Leporinus moralesi Fowler, 1942
      • Leporinus multifasciatus Cope, 1878
      • Leporinus multimaculatus Birindelli & Teixeira, 2016
      • Leporinus niceforoi Fowler, 1943
      • Leporinus nigrotaeniatus (Jardine, 1841)
      • Leporinus nijsseni Garavello, 1990
      • Leporinus octofasciatus Steindachner, 1915
      • Leporinus octomaculatus Britski & Garavello, 1993
      • Leporinus ortomaculatus Garavello, 2000
      • Leporinus pachyurus Valenciennes, 1850
      • Leporinus parae Eigenmann, 1908
      • Leporinus paralternus Fowler, 1914
      • Leporinus paranensis Garavello & Britski, 1987
      • Leporinus parvulus Birindelli et al., 2013
      • Leporinus pearsoni Fowler, 1940
      • Leporinus pellegrinii Steindachner, 1910
      • Leporinus piau Fowler, 1941
      • Leporinus pitingai Santos & Jégu, 1996
      • Leporinus platycephalus Meinken, 1935
      • Leporinus punctatus Garavello, 2000
      • Leporinus reticulatus Britski & Garavello, 1993
      • Leporinus santosi Britski & Birindelli, 2013
      • Leporinus scalabrinii (Ameghino, 1898)
      • Leporinus sexstriatus Britski & Garavello, 1980
      • Leporinus silvestrii Boulenger, 1902
      • Leporinus spilopleura Norman, 1926
      • Leporinus steindachneri Eigenmann, 1907
      • Leporinus steyermarki Inger, 1956
      • Leporinus striatus Kner, 1858
      • Leporinus subniger Fowler, 1943
      • Leporinus taeniatus Lütken, 1875
      • Leporinus taeniofasciatus Britski, 1997
      • Leporinus tepui Birindelli et al., 2019
      • Leporinus tigrinus Borodin, 1929
      • Leporinus torrenticola Birindelli & Teixeira, 2016
      • Leporinus trimaculatus Garavello & Santos, 1992
      • Leporinus tristriatus Birindelli & Britski, 2013
      • Leporinus uatumaensis Santos & Jégu, 1996
      • Leporinus villasboasorum Burns et al., 2017
      • Leporinus wolfei Fowler, 1940
      • Leporinus y-ophorus Eigenmann, 1922
    • Gattung Megaleporinus Ramirez, Birindelli, & Galetti, 2016[4]
      Megaleporinus obtusidens
      • Megaleporinus brinco Birindelli et al., 2013
      • Megaleporinus conirostris Steindachner, 1875
      • Megaleporinus elongatus Valenciennes, 1850
      • Megaleporinus garmani (Borodin, 1929)
      • Megaleporinus macrocephalus Garavello & Britski, 1988
      • Megaleporinus muyscorum Steindachner, 1900
      • Megaleporinus obtusidens (Valenciennes, 1837)
      • Megaleporinus piavussu Britski, Birindelli & Garavello, 2012
      • Megaleporinus reinhardti Lütken, 1875
      • Megaleporinus trifasciatus Steindachner, 1876
    • Schizodon-Klade
      • Gattung Rhytiodus Kner, 1858
        Rhytiodus argenteofuscus
        • Rhytiodus argenteofuscus Kner, 1858
        • Rhytiodus elongatus (Steindachner, 1908)
        • Rhytiodus lauzannei Géry, 1987
        • Rhytiodus microlepis Kner, 1858
      • Gattung Schizodon Agassiz in Spix & Agassiz, 1829
        Schizodon vittatus
        • Schizodon altoparanae Garavello & Britski, 1990
        • Schizodon australis Garavello, 1994
        • Schizodon borellii (Boulenger, 1900)
        • Schizodon corti Schultz, 1944
        • Schizodon dissimilis (Garman, 1890)
        • Schizodon fasciatus Spix & Agassiz, 1829
        • Schizodon intermedius Garavello & Britski, 1990
        • Schizodon isognathus Kner, 1858
        • Schizodon jacuiensis Bergmann, 1988
        • Schizodon knerii (Steindachner, 1875)
        • Schizodon nasutus Kner, 1858
        • Schizodon platae (Garman, 1890)
        • Schizodon rostratus (Borodin, 1931)
        • Schizodon vittatus (Valenciennes, 1850)
    • Unterfamilie Anostominae, Basis der Schwanzflosse unbeschuppt, Nasenöffnungen deutlich getrennt.
      • Gattung Anostomus
        • Prachtkopfsteher (Anostomus anostomus (Linnaeus, 1758))
        • Anostomus brevior Géry, 1961
        • Anostomus longus Géry, 1961
        • Anostomus ternetzi Fernández-Yépez, 1949
        • Anostomus ucayalensis (Fowler, 1906)
      • Gattung Gnathodolus Myers, 1927
        • Gnathodolus bidens Myers, 1927
      • Gattung Laemolyta Cope, 1872
        • Laemolyta fasciata Pearson, 1924
        • Laemolyta fernandezi Myers, 1950
        • Laemolyta garmani (Borodin, 1931)
        • Laemolyta macra Géry, 1974
        • Laemolyta nitens (Garman, 1890)
        • Laemolyta orinocensis (Steindachner, 1879)
        • Laemolyta petiti Géry, 1964
        • Laemolyta proxima (Garman, 1890)
        • Laemolyta taeniata (Kner, 1858)
        • Laemolyta varia (Garman, 1890)
      • Gattung Petulanos Sidlauskas & Vari, 2008
        • Petulanos intermedius (Winterbottom, 1980)
        • Petulanos plicatus (Eigenmann, 1912)
        • Petulanos spiloclistron (Winterbottom, 1974)
      • Gattung Pseudanos Winterbottom, 1980
        • Pseudanos gracilis (Kner, 1858)
        • Pseudanos irinae Winterbottom, 1980
        • Pseudanos trimaculatus (Kner, 1858)
        • Pseudanos winterbottomi Sidlauskas & Santos, 2005
      • Gattung Sartor Myers & Carvalho, 1959
        • Sartor elongatus Santos & Jégu, 1987
        • Sartor respectus Myers & Carvalho, 1959
        • Sartor tucuruiense Santos & Jégu, 1987
      • Gattung Synaptolaemus Myers & Fernández-Yépez in Myers, 1950
        • Synaptolaemus cingulatus Myers & Fernández-Yépez, 1950

Literatur

  • Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006, ISBN 0-471-25031-7.
  • Günther Sterba: Süsswasserfische der Welt. 2. Auflage. Urania, Leipzig/Jena/Berlin 1990, ISBN 3-332-00109-4.
  • Hans A. Baensch, Rüdiger Riehl: Aquarien Atlas. Band 1, Mergus Verlag, Melle 1997, ISBN 3-88244-101-1.
  • Axel Zarske: Anostomidae. Kopfsteher, Engmaulsalmler. In: Claus Schaefer, Torsten Schröer (Hrsg.): Das große Lexikon der Aquaristik. 2 Bände. Eugen Ulmer, Stuttgart 2004, ISBN 3-8001-7497-9, S. 54 f.

Einzelnachweise

  1. Claudio Oliveira et al.: Phylogenetic relationships within the speciose family Characidae (Teleostei: Ostariophysi: Characiformes) based on multilocus analysis and extensive ingroup sampling. BMC Evolutionary Biology 2011, 11:275 doi:10.1186/1471-2148-11-275
  2. Sidlauskas, Brian L. & Vari, Richard P. (2008): Phylogenetic relationships within the South American fish family Anostomidae (Teleostei, Ostariophysi, Characiformes). Zool. J. Linn. Soc. 154(1): 70–210. doi:10.1111/j.1096-3642.2008.00407.x
  3. Brian L Sidlauskas, Fernando M Assega, Bruno F Melo, Claudio Oliveira, José L O Birindelli (2021): Total evidence phylogenetic analysis reveals polyphyly of Anostomoides and uncovers an unexpectedly ancient genus of Anostomidae fishes (Characiformes). Zoological Journal of the Linnean Society, Volume 194, Issue 2, Februar 2022, 626–669. doi: 10.1093/zoolinnean/zlab016
  4. Ramirez, J.L., Birindelli, J.L.O. & Galetti Jr., P.M.: A New Genus of Anostomidae (Ostariophysi: Characiformes): Diversity, Phylogeny and Biogeography Based on Cytogenetic, Molecular and Morphological Data. Molecular Phylogenetics and Evolution, November 2016, doi: /10.1016/j.ympev.2016.11.012
Commons: Engmaulsalmler (Anostomidae) – Sammlung von Bildern, Videos und Audiodateien
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. The authors of the article are listed here. Additional terms may apply for the media files, click on images to show image meta data.