Nissart

Nissart (fr. le nissart, niçard o​der niçois) i​st eine i​n Nizza (Frankreich) (fr. Nice) u​nd Umgebung gesprochene Varietät d​er okzitanischen Sprache u​nd bildet zusammen m​it dem Provenzalischen d​es Rhonetals (le rhodanien), d​em maritimen Provenzalischen (le maritime) u​nd dem Alpinprovenzalischen (le gavot) d​ie Untergruppe d​er im engeren Sinn provenzalischen, nämlich i​n der Provence gesprochenen Dialekte d​es Okzitanischen.

Bedingt d​urch die Geschichte d​er Grafschaft Nizza, d​ie zwischen 1388 u​nd 1860 v​on der Provence verwaltungsmäßig abgetrennt war, enthält d​ie nizzardische Sprache archaische Ausdrucksformen a​us dem Mittelalter, d​ie es i​n der altprovenzalischen Sprache g​ab und d​ie durch geschichtliche Einflüsse d​er jeweiligen Amtssprachen Italienisch bzw. Französisch geprägt sind.

Kulturvereine u​nd Gruppen w​ie Le théâtre niçois d​e Francis Gag, Lou Rodou Nissart, Lou Corou d​e Berra u​nd Belugada bemühen sich, d​ie Sprache a​m Leben z​u erhalten.

Beispiele

DeutschNissartFranzösischItalienischLatein
Brotlou panle painil panepanis
Fraula fremala femmela donnafemina
Freundl’amicl’amil’amicoamicus
Guten TagBouònjouBonjourBuongiornosalve ("bonum diem")
Heuteancuèiaujourd’huioggihodie
Imbissla merendale petit repasla merendamerenda
Mahlzeitlou pastle repasil pastocibus (pastus: Futter)
Mannl’omel’hommel’uomovir (homo: Mensch)
Marktlou mercatle marchéil mercatomercatus
MarseilleMarsilhaMarseilleMarsigliaMarsilia
morgendemandemaindomanimane
Na, wie geht es?Aloura, couma va?Alors, comment vas-tu?Allora, come va?age, quid agis?
Nachmittaglou ’près-dinàl’après-midiil pomeriggiopost meridiem
NizzaNissa (oder Niça)NiceNizzaNicaea
nizzardischnissart (oder niçart)niçoisnizzardoNic(ae)ensis
ProvenceProuvençaProvenceProvenzaProvincia
provenzalischprouvençaulaprovençalprovenzaleProvicialis
Schäferlou pastrele bergeril pastorepastor
Schäfereilou gias (oder jas)la bergeriel’ovileoviaria
Siegla vitoriala victoirela vittoriavictoria
Taglou joule jouril giornodies
Traumlou pantaile rêveil sognosomnium
Waldlou bouòscla forêt (le bois)la foresta (il bosco)silva
Wasserl’aigal’eaul’acquaaqua

Literatur

Bibliographie

  • Bernard Fruchier: Bibliographie linguistique nissarde. Centre Culturel Occitan – Pais nissart, Nizza 1977

Wörterbücher

  • Jean Blaquièra: Dictionnaire Blaquièra francais-nissart. École professionelle Don Bosco, Nizza 1989
  • Jean-Baptiste Calvino: Nouveau dictionnaire niçois-français. Impr. des Alpes-maritimes, Nizza 1903; Nachdruck Slatkine, Genf 1974; unter dem Titel Dictionnaire niçois-français, français-niçois, C. Lacour, Nimes 1993
  • Georges Castellana: Dictionnaire niçois-français. Serre, Nizza 1952; Neuaufl. ebenda 2001, ISBN 2-86410-252-8
  • Georges Castellana: Dictionnaire français-niçois. Éditions ludographiques françaises, Nizza 1947; 2. überarb. und erw. Aufl. Serre, Nizza 1952; Neuaufl. ebenda 2001, ISBN 2-86410-251-X
  • André Compan: Glossaire raisonné de la langue niçoise. Tiranty, Nizza 1967; Neuaufl. Serre, Nizza 1982, ISBN 2-86410-033-9
  • Jules Eynaudi / Louis Cappatti: Dictionnaire de la langue niçoise. Nizza 1931 (54 Faszikel bis zum Lemma „paraula“)
  • Joseph Giordan: Dictionnaire français-niçois. Lexique complémentaire du parler de la ville de Nice et des pays environnants. Vincentelli, Nizza 1968

Grammatik

  • André Compan: Grammaire niçoise. Tiranty, Nizza 1965; Neuaufl. Serre, Nizza 1981, ISBN 2-86410-022-3
  • Bernard Fruchier: Gramàtica nissarda. Centre Culturel Occitan – Pais nissard, Nizza 1978
  • Rémy Gasiglia: Grammaire du nissart: essai de description d’un dialecte d’oc. Institut d’Études Niçoises, Nizza 1984
  • Marie-Louise Gourdon: La grammatica nissarda de Joseph Micèu. Pierotti, Nizza 1975
  • Antoine-Léandre Sardou / Jean-Baptiste Calvino: Grammaire de l’idiome niçois. Librairie Visconti, Nizza 1882; Nachdr. Laffitte, Marseille 1978

Darstellungen

  • Jean-Claude Bouvier: L’occitan en Provence: le dialecte provençal, ses limites et ses variétés. In: Revue de linguistique romane 43 (1979), S. 46–62
  • Jean-Pierre Caprile: Dialecte local, variation régionale du français et identification: le cas de Nice. In: Fanny de Sivers (Hrsg.), Questions d’identité, Peeters, Paris 1989 (= Sociolinguistique, 4; ISBN 2-87723-015-5), S. 24
  • Jean-Philippe Dalbera: parlers des Alpes-Maritimes. Association Internationale d'Études Occitanes, Egham 1994, ISBN 0-9512004-1-0 (Inhaltsverzeichnis, PDF)
  • Pierre Dubois: Position des parlers de Cagnes et de Vence par rapport au provençal et au nicard. Pensée Universitaire, Aix-en-Provence 1958 (= Publications des annales de la Faculté des lettres, Aix-en-Provence: Travaux et mémoires, 9)
  • Jean-Marc Giaume / Jérôme Magail (Hrsg.): Le comté de Nice. De la Savoie à l’Europe. Identité, mémoire et devenir. Colloque les 24, 25, 26 et 27 Avril 2002, Expositions du 15 Avril au 15 Mai 2002, Bibliothèque de l’Université de Nice. Serre, Nizza 2006 (Inhaltsverzeichnis bei Google Books)
  • Yves Gilli: Contact de langues et minorisation ou extinction programmée d’un dialecte régional? In: Catherine Paulin (Hrsg.), Multiculturalisme, multilinguisme et milieu urbain, Presses universitaires de Franche-Comté, Besançon 2005 (= Recherches en linguistique étrangère, 23; ISBN 2-84867-094-0), S. 107–120

Siehe auch

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. The authors of the article are listed here. Additional terms may apply for the media files, click on images to show image meta data.