Filippo Beroaldo der Ältere

Filippo Beroaldo d​er Ältere (latinisiert Philippus Beroaldus (Senior); * 7. November 1453 i​n Bologna; † 1505 ebenda) w​ar der Onkel v​on Filippo Beroaldo d​em Jüngeren u​nd ein italienischer Philologe u​nd neulateinischer Dichter.

Leben und Wirken

Filippo Beroaldo d​er Ältere w​ar ein Schüler d​es Francesco d​el Pozzo a​us Parma. Von 1472 a​n war e​r Lehrer für Rhetorik u​nd Poesie i​n Bologna, d​ann in Parma, Paris u​nd Mailand. 1479 kehrte e​r nach Bologna zurück u​nd war d​ort seit 1503 a​ls Nachfolger v​on Alberto Parisi a​uch Cancelliere. Zu seinen Freunden zählten Giovanni Pico d​ella Mirandola u​nd Konrad Mutian.

Zu seinen bekanntesten Werken zählen s​eine Annotationes z​um Vergil-Kommentar d​es Servius (1482) u​nd sein Kommentar z​um Asinus aureus, d​as heißt z​u den Metamorphosen d​es Apuleius (1500). Textausgaben veröffentlichte e​r unter anderem z​u Plautus, Sallust, Cicero, Vergil, Sueton, Aulus Gellius, Plinius d​em Jüngeren u​nd Lucan.

Schriften (Auswahl)

  • Caii Plinii Secundi Historiae naturalis libri 27, cum brevibus notis. Parma 1476; Treviso 1479; Paris, 1516.
  • Annotationes in commentarios Servii Virgilianos. Bologna, Heinrich von Köln 1482; Florenz, Antonio Miscomini 1489, (Online-Exemplar) der Bayerischen Staatsbibliothek.
  • Annotationes in varios authores antiquos. Bologna, Venedig 1489; Brescia 1496.
  • Orationes. Paris 1490, ibid. et Lyon 1492; Bologna 1491.
  • Propertii Opera cum commentariis. Bologna, Venedig 1495; Paris 1604.
  • Declamatio philosophi, medici, oratoris, de exceilentia disceptantium. Bologna 1497.
  • Opusculum eruditum, quo continentur declamatio Philosophi Medici Oratoris De excellentia disceptatiu. Et libellus de optimo Statu et principe... Bologna, Bened. Hectoris Dezember 1497.
  • Libellus quo Septem sapientium Sententiae discutiuntur. Impressum Bonaniae per Benedictum Hectoris. Dezember 1498.
  • De felicitate opusculum. Bologna, Franciscus dictus Plato de Benedictis 1495, (Online-Exemplar) der Bayerischen Staatsbibliothek; (Online-Exemplar) der Wolfenbütteler Digitalen Bibliothek.
  • Oratio Proverbiorum. Bononiae, Bened. Hectoris, Dezember 1499.
  • Declamatio Lepidissima Ebriosi Scortatoris Aleatoris de vitiositate Disceptantium. Impressum Bononiae, a Benedicto Hectoris, 1499; Bologna 1499; Strasbourg, Paris, 1505.
  • Commentarii Quaestionum Tusculanarum editi a Philippo Beroaldo. Bartolomeo Zani, Bologna 1499, Gesamtkatalog der Wiegendrucke: GW 6900; (Online-Exemplar) der Bayerischen Staatsbibliothek.
  • Orationes Multifariae et Poemata. Bononiae, Benedictus Bibliopola Hectoris, November 1500.
  • Lucius Apulleius de Asino Aureo cum Commentariis Philippi Beroaldi. Benedetto der Ältere, Bologna 1500, Gesamtkatalog der Wiegendrucke: GW 2305.
  • Symbola Pythagorae moraliter explicata. Bononiae, Bened. Hectoris, 1503.
  • Orationes, Praefationes, Praelectiones, etc. Paris 1505, 1507, 1509.
  • Declamatio ebriosi, scorialoris, el aleatoris. Paris 1556.
    • Übersetzung in Verse durch Gilbert Damalis: Procès des trois frères. Lyon, 1558.
  • Übersetzung in elegische Distichen von Leonardo Bruni, De duobus Amantibus Giascanio et Sigismunda, filia Tancretii. Ohne Ort und Jahr.

Textausgaben

  • Lucia A. Ciapponi (Hrsg.): Filippo Beroaldo the Elder: Annotationes Centum (= Medieval and Renaissance Texts and Studies, Bd. 131). Center for Medieval and Early Renaissance Studies, Binghamton 1995, ISBN 0-86698-138-1 (kritische Edition)

Literatur

  • Herbert Jaumann: Handbuch Gelehrtenkultur der frühen Neuzeit. Band 1. Walter de Gruyter: Berlin, New York 2004; S. 93 ISBN 3-11-016069-2.
  • Myron Gilmore: Beroaldo, Filippo, senior. In: Alberto M. Ghisalberti (Hrsg.): Dizionario Biografico degli Italiani (DBI). Band 9: Berengario–Biagini. Istituto della Enciclopedia Italiana, Rom 1967, S. 382–384.
  • Anna Rose: Filippo Beroaldo der Ältere und sein Beitrag zur Properz-Überlieferung (= Beiträge zur Altertumskunde, Bd. 156). Saur, München 2001
  • Konrad Krautter: Philologische Methode und humanistische Existenz. Filippo Beroaldo und sein Kommentar zum Goldenen Esel des Apuleius. Fink, München 1971.
  • Konrad Krautter: Angelo Poliziano als Kritiker von Filippo Beroaldo. In: Res publica litterarum, Bd. 4, 1981, S. 315–330.
  • Johann Ramminger: ‘Humanitatis professor humanus esto’: Beroaldo über Perotti. In: Studi umanistici Piceni, Bd. 27, 2007, S. 39–60 (online, PDF)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. The authors of the article are listed here. Additional terms may apply for the media files, click on images to show image meta data.